Czy ogrzewanie elektryczne na podczerwień jest zdrowe i bezpieczne?

Niektórzy na dźwięk określenia „promieniowanie podczerwone” od razu wyobrażają sobie niebezpieczne lasery i szkodliwe technologie. A przecież takie promieniowanie jest wszędzie wokół nas. Co więcej, może być bardzo korzystne dla organizmu.

Z tego tekstu dowiesz się:

• Co to jest promieniowanie podczerwone?
• Czym różnią się czynne i bierne urządzenia na podczerwień?
• Jakie są zdrowotne zastosowania podczerwieni?
• Kiedy promieniowanie podczerwone jest szkodliwe?
• Jak działają różne rodzaje promieniowania na zdrowie?
• Ogrzewanie na podczerwień wpływa na zdrowie zwierząt?
• Jak działa ogrzewanie na podczerwień?
• Jaki związek ma ogrzewanie na podczerwień z alergią?
• Czy ogrzewanie na podczerwień nadaje się do pokoju dziecka?

Co to jest promieniowanie podczerwone?

Promieniowanie podczerwieni to opisane po raz pierwszy w 1800 roku niewidzialne promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali od 780 nm do 1mm. Im krótsze fale, tym łatwiej przenikają one przez obiekty (np. ciało). Fale średnie i długie w większym stopniu pozostają na ich powierzchni, zamieniając się w energię cieplną.

Niektóre popularne zastosowania promieniowania podczerwonego o dużej długości fali to:

• masażery,
• sauny,
• szklarnie,
• inkubatory dla wcześniaków.

Również promienie słoneczne docierające na ziemię aż w połowie składają się z promieniowania podczerwonego. Ma je w sobie także ciepło ognia. Pośrednio więc można przypisać podczerwieni niektóre korzyści zdrowotne, jakie człowiek czerpie z wystawiania się na światło słoneczne. A te są niebagatelne: od działania przeciwdepresyjnego, przez większą odporność, po lepszą cerę.

Zdrowie a urządzenia czynne i bierne na podczerwień

Wymienione powyżej urządzenia w sposób czynny emitują światło podczerwone. Istnieją jeszcze urządzenia na podczerwień, które określa się jako „bierne”. Nie emitują światła podczerwonego, ale wykrywają je w otoczeniu. Do takich urządzeń należy np. kamera termowizyjna. Jeśli chodzi o zdrowotne wykorzystanie biernych urządzeń na podczerwień, to trzeba wspomnieć o termometrach. To one były podstawą diagnostyki koronawirusa w pierwszych miesiącach pandemii – wystarczyło przyłożyć taki termometr do czoła na lotnisku czy dworcu, by dowiedzieć się, czy występuje gorączka. Ten artykuł poświęcimy jednak falom długim czynnym, bo to one są podstawą działania folii grzewczej w ogrzewaniu podłogowym.

Zdrowotne zastosowania podczerwieni

Fala podczerwona jest coraz częściej stosowana w sporcie, rehabilitacji i gabinetach kosmetycznych. Na rynku są już nawet domowe masażery, które za pomocą fali energii podgrzewają tkanki i rozluźniają je np. po wysiłku sportowym. Poprzez rozluźnianie zatok czy gardła chorzy na przeziębienie dochodzą do siebie szybciej dzięki lampom na podczerwień. Mocniejsze lampy tego typu są stosowane w niektórych gabinetach medycznych do leczenia ran czy pobudzania metabolizmu. Wiele osób korzysta też z saun na podczerwień, które charakteryzują się niską wilgotnością i stabilną temperaturą.

Ogrzewanie podczerwienią a zdrowie... zwierząt?

Warto zauważyć, że ogrzewanie za pomocą podczerwieni od lat stosuje się nie tylko w odniesieniu do ludzi (tu zawsze można mówić o subiektywności czy efekcie placebo), ale i zwierząt czy roślin. Kurczaczki w kojcu, gady w terrarium, sadzonki roślin – rozwijają się lepiej, gdy są odpowiednio docieplone. Maty, folie i lampy grzewcze stosuje się od lat do podgrzewania terrariów, kojców, klatek i doniczek. Nie zaobserwowano żadnych negatywnych konsekwencji tego zjawiska. To może być dobra wiadomość dla osób, które żyją ze zwierzętami domowymi. Szczególnie koty czy psy po przejściach muszą mieć spokojne warunki do rozwoju i odpowiednią temperaturę w otoczeniu. Ciepła podłoga będzie idealnym towarzyszem schorowanego psa czy starego kota.

Kiedy promieniowanie podczerwone jest szkodliwe?

Wszystko – nawet słońce – w pewnych warunkach może być szkodliwe. W przypadku promienia podczerwonego najwięcej kontrowersji budzi światło podczerwone o krótkiej fali (IR-A), podczas gdy najmniej – najbezpieczniejsze światło o długiej fali (IR-C). - Większość promieni infrared zatrzymuje się na powierzchni skóry i nie powoduje ubocznych skutków poza obrębem naskórka. Jednak jeden z typów promieni, dokładnie IR-A dociera do tych warstw skóry, w których tworzone są komórki. - uważa cytowany w magazynie Focus dr Paul Frank, dermatolog. To dlatego zbyt długotrwałe korzystanie z niektórych lamp na podczerwień może wysuszać skórę  i podrażniać oczy. Jednak chyba każdy sprzęt tego typu jest wyposażony w automatyczny wyłącznik, uniemożliwiający zbyt długą ekspozycję w sposób ciągły. Ponieważ szkodliwe może być promieniowanie o krótkiej fali, a w grzejnictwie wykorzystuje się światło o fali długiej, to obawy zdrowotne nie dotyczą w żaden sposób podgrzewania podłogi.

Różne rodzaje promieniowania a szkodliwość

Drugim powodem, dla którego niektórzy słysząc o promieniowaniu elektromagnetycznym zaczynają obawiać się o zdrowie, jest nierozróżnianie rodzajów promieniowania. Wyróżniamy np.:

• promieniowanie mikrofalowe,
• promieniowanie gamma,
• promieniowanie rentgenowskie,
• promieniowanie radiowe,
• promieniowanie podczerwone.

Wiele z rodzajów promieniowania rzeczywiście szkodzi. Jednak są to zupełnie różne zjawiska od promieniowania podczerwonego zastosowanego w folii grzewczej. Nie emituje ona ani promieniowania radiowego, ani rentgenowskiego, a przez to nie można jej wiązać z tymi technologiami.

Jak działa ogrzewanie na podczerwień?

Istnieją dwie metody ogrzewania za pomocą podczerwieni. Pierwsza to tzw. promienniki. Są to urządzenia przenośne lub montowane na powierzchni ściany. Emitują silne, ale punktowe ciepło, więc nadają się raczej do dogrzewania garażu czy tarasu. Poza tym pobierają sporo prądu, bo to jednorazowo od ok. 1000W. Ich powierzchnia jest gorąca i można się poparzyć. Nie nadają się więc np. do pokojów dziecinnych czy łazienki.

Drugi rodzaj ogrzewania na podczerwień to folie grzewcze. Montuje się je pod podłogą lub nad sufitem jako część systemu elektrycznego ogrzewania domu. System jest podpięty do sieci elektrycznej domu, a każde pomieszczenie stanowi osobny obwód elektryczny. Dzięki temu można ogrzewać zarówno poszczególne pomieszczenia (np. ogrzewanie podłogowe w salonie czy kuchni), jak i cały dom. W tym scenariuszu promieniowanie o długiej fali podgrzewa swoje otoczenie, a następnie meble, panele, ściany czy sufit, by z nich uwolnić ciepło do całego pomieszczenia. System jest zaprojektowany tak, by temperatura w żadnym momencie nie wzrosła powyżej bezpiecznego poziomu 34 stopni, a dodatkowo w aplikacji można samodzielnie ustawić preferowaną temperaturę powietrza i podłogi w pomieszczeniu. Użytkownik może wyznaczyć w domu strefy, w których temperatura będzie miała określoną wartość o odpowiednich porach dnia i nocy.

Jak działa folia grzewcza?

Folie grzewcze SAMURIO są oparte na nanotechnologii. Dzięki temu udało się nadrukować na powierzchni warstwę węglową, a następnie umieścić tam miedziane półprzewodniki. Między nimi powstaje opór elektryczny, który następnie jest transportowany na zewnątrz za pomocą promieniowania podczerwonego. Folie są podłączone do lokalnej sieci elektrycznej za pomocą specjalnego kabla. Jednak użytkownik może sterować całym mechanizmem z poziomu termostatu umieszczonego w każdej strefie grzewczej bądź aplikacji w telefonie  – nie musi znać się na technologii, by każdego dnia czerpać z niej korzyści.

Folia grzewcza to grubość zaledwie 0,2 mm. Pod tym względem jest to rozwiązanie rewolucyjne, nie do porównania z dawnymi wodnymi systemami ogrzewania podłogi, które podnosiły poziom podłoża w pomieszczeniu nawet o 10 cm. To tłumaczy również, dlaczego to właśnie dzięki folii jest możliwe zamontowanie takiego systemu również na suficie. Lekkość folii umożliwiła też korzystanie z takiej technologii właścicielom mieszkań. Nie trzeba skuwać podłóg, by założyć ogrzewanie podłogowe. Folię można zamontować nawet na istniejącą podłogę, na której następnie zostaną położone panele. Całość ma grubość ok. 7 mm.

Ogrzewanie elektryczne na podczerwień a alergie

Mówiąc o zdrowotnych aspektach światła podczerwonego i samego ogrzewania elektrycznego, trzeba też wspomnieć o alergiach. Są one powszechnym problemem u rosnącej liczby osób, a odpowiada za to również przesuszone i pełne kurzu powietrze w mieszkaniach. To nie do uniknięcia w przypadku grzejników konwekcyjnych, które podnoszą drobinki kurzu i rozprowadzają je wraz z ogrzewanym powietrzem po pokoju. Folia grzewcza działa inaczej – fala elektromagnetyczna przenika przez posadzkę i ogrzewa wszystko to co nas otacza nie powodując cyrkulacji powietrza.

Dodatkowo równomierne podgrzanie na całej długości podłogi czy sufitu pozwala pozbyć się innego problemu groźnego dla alergików i astmatyków. Chodzi o pleśń i grzyby. W niedogrzanych, ciemnych mieszkaniach np. w kamienicy, ogrzewanie podłogowe bądź sufitowe oparte na folii grzewczej może być jedynym sposobem na to, by ogrzać powierzchnię, a jednocześnie nie dopuścić do powstania grzybów czy pleśni na ścianach.

Ogrzewanie na podczerwień w pokoju dziecka?

W związku z tym ogrzewanie na podczerwień można uznać za jeden z najbezpieczniejszych sposobów na dogrzanie np. pokoju dziecka. Przemawia za tym kilka argumentów:

• podłoga jest ciepła, a dziecko może się na niej swobodnie bawić – unika przeziębień.
• W pokoju nie ma gorących grzejników czy kaloryferów – cały system jest ukryty pod podłogą i niskotemperaturowy.
• Rodzice mogą regulować temperaturę, poprawiając komfort dziecka i pozwalając mu się np. „wygrzać” w czasie choroby.
• Dziecko unika alergizujących pyłków, które roznoszą się w powietrzu wraz z tradycyjnymi sposobami na ogrzanie pomieszczeń.

Podsumowanie – czy ogrzewanie na podczerwień jest zdrowe?

Podsumowując, ogrzewanie podłogowe na podczerwień za pomocą folii grzewczej może przyczynić się do stworzenia zdrowych warunków i odpowiedniej temperatury w domu. Ta technologia nie ma związku z innymi, szkodliwymi rodzajami promieniowania. Można ją zaliczyć do dziesiątek bezpiecznych zastosowań promieniowania podczerwonego, które od wielu lat stosuje się w medycynie, budownictwie czy branży wellness.